T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
Esas No.
2009/41876
Karar No.
2010/37463
Tarihi
13.12.2010
İLGİLİ MEVZUAT
4857-İŞ KANUNU (İK)/17/19
KAVRAMLAR
FESHİN GEÇERSİZLİĞİ VE İŞE İADE
GEÇERLİ NEDENLE FESİH
DİSİPLİNSİZ DAVRANIŞLAR NEDENİYLE FESİH
ÖZET
SOMUT UYUŞMAZLIKTA DAVACI İŞÇİNİN DAVALIYA AİT İŞYERİNDE YAKLAŞIK 10 YILDIR ÇALIŞTIĞI, İŞ SÖZLEŞMESİNİN “İŞ AKIŞINA UYMADIĞI, KULLANILMASI ZORUNLU KORUYUCU MALZEMELERİ YETERLİ VE USULÜNE UYGUN KULLANMADIĞI, İŞİNDE YETERLİ ÖZVERİYİ VERMEDİĞİ, GEREKLİ DİKKATE VE ÖZENİ GÖSTERMEDİĞİ, DAHA ÖNCE UYARILDIĞI, DİSİPLİNSİZ DAVRANIŞLARI VE AMİRLERİNDEN GELEN GÖRÜŞLERİ DİKKATE ALINARAK 4857 SAYILI İŞ KANUNU’NUN 17. UYARINCA 11.07.2008 TARİHİNDE FESHEDİLDİĞİ, DAVACININ DAVRANIŞLARINA DAYANILMASINA RAĞMEN FESİHTEN ÖNCE DAVACININ SAVUNMASININ ALINMADIĞI, FESHİN 4857 SAYILI İŞ KANUNU’NUN 19. MADDESİ UYARINCA GEÇERLİ NEDENE DAYANMADIĞI ANLAŞILDIĞINDAN FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE VE DAVACININ İŞE İADESİNE KARAR VERİLMESİ İSABETLİDİR. ANCAK DAVACI İŞÇİNİN KIDEMİNE VE FESİH NEDENİNE GÖRE MAHKEMECE İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATININ GEREKÇESİZ OLARAK ALT SINIRDAN DAVACININ 4 AYLIK ÜCRETİ TUTARINDA BELİRLENMESİ DOĞRU BULUNMAMIŞTIR. BU TAZMİNATIN DAVACININ KIDEMİNE GÖRE 5 AYLIK ÜCRETİ ORANINDA BELİRLENMESİNİN DOSYA İÇERİĞİNE UYGUN DÜŞECEKTİR
Davacı vekili davacı işçinin iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-21 maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi B.Kar tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davacı işçinin iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-21. maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı işveren vekili, davacının şirket tarafından iş akdinin geçerli sebeplerle feshedildiğini, davacının mevcut iş akışına uymadığını, işçi sağlığı ve iş güvenliğinin sağlanması amacıyla diğer işçilerle birlikte kendisine de dağıtılmış olan kullanılması zorunlu koruyucu malzemeleri uygun ve yeterli şekilde kullanmadığını, feshin geçerli nedene dayandığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, davacının feshe gerekçe yapılan davranışı ile ilgili savunmasının 29.08.2007 tarihinde alınıp ihtar cezası verildiği, işçinin bir davranışı nedeniyle savunması alınıp ihtar cezası verildikten sonra, aynı doğrultudaki yeni eylemleri nedeniyle yeniden savunması alınmaksızın eski savunmasına dayanarak iş aktinin feshinin yasaya aykırı olduğu, feshin geçersiz nedene dayandığı gerekçesi ile feshin geçersizliğine, davacı işçinin işe iadesine karar verilirken, işe başlatılmama tazminatı, davacı işçinin 4 aylık ücret tutarında belirlenmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 31. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu maddede sendikal neden halinde işe başlatmama tazminatının işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirleneceği açıklanmıştır. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. ( 08.04.2008 gün ve 2007/27773 Esas, 2008/7819 Karar sayılı ilamımız ). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır. İşletme gerekleri ile fesihte emeklilik nedeninin gösterilmesi ve davacının emekliliğe hak kazanması halinde işe başlatmama tazminatı alt sınırdan belirlenmektedir.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin davalıya ait işyerinde yaklaşık 10 yıldır çalıştığı, iş sözleşmesinin “iş akışına uymadığı, kullanılması zorunlu koruyucu malzemeleri yeterli ve usulüne uygun kullanmadığı, işinde yeterli özveriyi vermediği, gerekli dikkate ve özeni göstermediği, daha önce uyarıldığı, disiplinsiz davranışları ve amirlerinden gelen görüşleri dikkate alınarak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17. uyarınca 11.07.2008 tarihinde feshedildiği, davacının davranışlarına dayanılmasına rağmen fesihten önce davacının savunmasının alınmadığı, feshin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. Maddesi uyarınca geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak davacı işçinin kıdemine ve fesih nedenine göre mahkemece işe başlatmama tazminatının gerekçesiz olarak alt sınırdan davacının 4 aylık ücreti tutarında belirlenmesi doğru bulunmamıştır. Bu tazminatın davacının kıdemine göre 5 aylık ücreti oranında belirlenmesinin dosya içeriğine uygun düşecektir.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ : Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1.Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3.Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4.Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5.Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6.Davacının yapmış olduğu 29.00 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7.Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.100- TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8.Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, kesin olarak, 13.12.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.