T.C.
YARGITAY
4. HUKUK DAİRESİ
Esas No.
2009/10653
Karar No.
2010/7338
Tarihi
17.06.2010
İLGİLİ MEVZUAT
4721-TÜRK MEDENİ KANUNU (MK)/4
KAVRAMLAR
TRAFİK KAZASI NEDENİYLE DESTEĞİN ÖLÜMÜNDEN DOĞAN TAZMİNAT
DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI
MANEVİ TAZMİNAT
EMEKLİ İKEN YAŞAMINI YİTİREN DESTEK
ÖZET
DAVALILARDAN SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI’NIN TEMYİZ İTİRAZINA GELİNCE; DAVA KONUSU TRAFİK KAZASI, ÇÖP TOPLAMADA KULLANILAN KAMYONUN KULLANIMI SIRASINDA MEYDANA GELMİŞTİR. YEREL MAHKEMECE, TEMİZLİK İŞLERİNİ YAPMAKLA GÖREVLİ OLDUĞU GEREKÇESİYLE DAVALILARDAN SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI’NIN DA SORUMLULUĞUNA KARAR VERİLMİŞTİR. OYSA SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI, TEMİZLİK İHALESİNİ YAPMIŞ VE SÖZLEŞMEYİ İMZALAMIŞTIR. YEREL MAHKEMECE, SAKARYA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞI HAKKINDAKİ İSTEMİN HUSUMET YÖNÜNDEN REDDEDİLMEMİŞ OLMASI DOĞRU OLMADIĞINDAN KARAR BU NEDENLE DE BOZULMALIDIR
Davacı S. ve diğerleri vekili Avukat H. O. tarafından, davalı … Sigorta A.Ş. ve diğerleri aleyhine 12.05.2006 gününde verilen dilekçe ile tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 22.01.2009 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacılar vekili ile davalılardan … İnşaat San. Tic. Ltd. Şti., Adapazarı Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Fatih vekilleri taraflarından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasaya uygun gerektirici nedenlere, özellikle delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik görülmemesine göre davalılardan … İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile Fatih’in tüm, davacıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları reddedilmelidir.
2- Davacıların öteki temyiz itirazlarına gelince;
a ) Dava, trafik kazası nedeniyle desteğin ölümünden dolayı uğranılan maddi ve manevi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece, dahili davalı hakkındaki istem ile maddi tazminat istemi reddedilmiş; manevi tazminat isteminin ise bir bölümü kabul edilmiş; karar, davacılar ile davalılardan … İnşaat Sanayi Ticaret Ltd. Şti., Fatih ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi tarafından temyiz olunmuştur.
Davacılardan Sebahat, eşinin ölümü nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı istemiştir. Yerel mahkemece benimsenen bilirkişi raporunda, emekli olan desteğin sağlığında Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan aldığı aylığın % 50’sini eşine vereceği, ölümü ile gelirinin % 75’inin dul aylığı olarak davacıya bağlandığından destekten yoksun kalma zararının bulunmadığı belirtilmiş ve yerel mahkemece de adı geçen davacının destekten yoksun kalma tazminatı istemi reddedilmiştir.
Emekli iken yaşamını yitiren desteğin, emekli de olsa, kalan ömrü süresinde, ev ve çarşı pazar işleri gibi günlük işleri yaparak, aile bütçesine asgari ücret düzeyinde katkı sağlayacağı göz önüne alınıp net asgari ücret üzerinden davacı eş yararına destekten yoksun kalma tazminatı hesaplattırılması gerekir.
Yerel mahkemece açıklanan yön gözetilmeyerek, yerinde olmayan yazılı gerekçeyle, davacı eşin destekten yoksun kalma tazminatı isteminin tümden reddedilmiş olması, usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
b ) Kişilik hakları hukuka aykırı olarak saldırıya uğrayan kimse manevi tazminat ödetilmesini isteyebilir. Yargıç, manevi tazminatın tutarını belirlerken, saldırı oluşturan eylem ve olayın özelliği yanında tarafların kusur oranını, sıfatını, işgal ettikleri makamı ve diğer sosyal ve ekonomik durumlarını da dikkate almalıdır. Tutarın belirlenmesinde her olaya göre değişebilecek özel durum ve koşulların bulunacağı da gözetilerek takdir hakkını etkileyecek nedenleri karar yerinde nesnel ( objektif ) olarak göstermelidir. Çünkü yasanın takdir hakkı verdiği durumlarda yargıcın, hukuk ve adalete uygun ( hak ve nasfetle ) karar vereceği Medeni Yasa’nın 4. maddesinde belirtilmiştir. Takdir edilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir işlevi ( fonksiyonu ) olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi malvarlığı hukukuna ilişkin bir zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde bu tazminatın sınırı onun amacına göre belirlenmelidir. Takdir edilecek tutar, var olan durumda elde edilmek istenilen doyum ( tatmin ) duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır.
Dava konusu olayın oluş biçimi, davacıların ölene yakınlık dereceleri ve yukarıdaki ilkeler gözetildiğinde, davacılar yararına takdir edilen manevi tazminatlar azdır. Davacılar yararına daha üst düzeyde manevi tazminat takdir edilmek üzere karar bozulmalıdır.
c ) Sakarya Belediye Başkanlığı dava devam ederken davalı olarak davaya dahil edilmiştir. Bu durum usule aykırıdır. Davanın tarafı değiştirilemez. Bu nedenle anılan dahili davalı yönünden usulüne uygun açılmış bir dava olmadığından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, onun hakkındaki davanın reddedilmiş olması usul ve yasaya aykırıdır. Karar bu nedenle de bozulmalıdır.
3- Davalılardan Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın temyiz itirazına gelince; dava konusu trafik kazası, çöp toplamada kullanılan kamyonun kullanımı sırasında meydana gelmiştir. Yerel mahkemece, temizlik işlerini yapmakla görevli olduğu gerekçesiyle davalılardan Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın da sorumluluğuna karar verilmiştir. Oysa Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı, temizlik ihalesini yapmış ve sözleşmeyi imzalamıştır.
Yerel mahkemece, Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı hakkındaki istemin husumet yönünden reddedilmemiş olması doğru olmadığından karar bu nedenle de bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda ( 2/a, b ve c ) bentlerinde gösterilen nedenlerle davacılar yararına; ( 3 ) sayılı bentte gösterilen nedenlerle davalılardan Sakarya Büyükşehir Belediye Başkanlığı yararına BOZULMASINA; diğer davalılar … İnşaat Tic. Ltd. Şti ile Fatih’in tüm, davacıların öteki temyiz itirazlarının ilk bentteki gösterilen nedenlerle reddine ve temyiz eden davacılar ile davalılardan Adapazarı Büyükşehir Belediye Başkanlığından peşin alınan harçların istekleri halinde geri verilmesine, 17.06.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.