T.C.
YARGITAY
21. HUKUK DAİRESİ
Esas No.
2009/15074
Karar No.
2009/16961
Tarihi
24.12.2009
İLGİLİ MEVZUAT
506-SOSYAL SİGORTALAR KANUNU ( SSK )/23
818-BORÇLAR KANUNU/41
KAVRAMLAR
İŞ KAZASI SONUCU ÖLÜM
HÜKME EN YAKIN TARİHTE BELLİ OLAN VERİLERE GÖRE MADDİ TAZMİNATIN HESAPLANACAĞI
MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT
EVLİLİK
ÖZET
HÜKÜM TARİHİNE EN YAKIN TARİHTE BELLİ OLAN VERİLER ( ASGARİ ÜCRETTEKİ ARTIŞLAR VEYA TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNİN GETİRDİĞİ OLANAKLAR ) VE DAVACILAR SONAY VE TÜLAY YÖNÜNDEN EVLİLİK TARİHİ İTİBARİYLE DESTEK ALMA SÜRELERİ SONA ERECEĞİNDEN EVLENME TARİHİNE KADAR MADDİ ZARAR HESABI YAPILARAK VE HÜKÜM TARİHLİNE EN YAKIN TARİHTEKİ SSK TARAFINDAN BAĞLANAN GELİRLERİN PEŞİN SERMAYE DEĞERLERİ DÜŞÜLEREK YENİDEN HESAP RAPORU ALMAK, ALINAN HESAP RAPORUNDAKİ MİKTAR BOZMADAN ÖNCE BELİRLENEN TAZMİNAT MİKTARINDAN FAZLA OLDUĞU TAKDİRDE, BOZMADAN ÖNCEKİ KARARDA BELİRLENEN MİKTARI GEÇMEMEK ÜZERE KARAR VERMEKTEN İBARETTİR
Davacı, iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, bozma üzerine ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Havva Aydınlı tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR : 1- Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre verilen Kararın bozma kararma uygun olmasına davacı ve davalıların aşağıdaki bendin kapsam: dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Dava 26.7.2002 tarihinde gerçekleşen iş kazasında ölen sigortalı işçi Sadettin’in hak sahiplerinin uğramış olduğu maddi ve manevi zararın giderilmesi istemine ilişkindir.
Maddi zarar hesabının yeniden yapılmasına ilişkin bozma ilamına göre, Mahkemenin işlem yapması doğrudur. Ne var ki sonuçta bozmadan önceki hesap raporuna dönülerek buna göre, karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Gerçekten, hesap raporunun yeniden yapılması halinde raporun düzenlendiği tarihte bilinen verilerin esas alınması gerekir. Önceki rapordaki ücret ve diğer unsurlar değiştiğinden, yeni ve bilinen dönemlerin esas alınması zorunludur. Ne var ki ilk rapora ve hükme davacının itiraz etmemesi hallerinde, davalı yararına oluşan kazanılmış hakkın da korunması Hukuk Usul Sistemimiz gereğidir. Bu kazanılmış hakkın sınırı da; maddi zarar hesabı sonucu ve varsa sigorta tahsisleri nesin değerinin düşülmesinden sonra bulunan fark sonuçtur. İşte bu fark veya bulunan sonuç, maddi tazminat yönünden kazanılmış hak sınırını oluşturur. Yoksa ilk hesap raporunun tüm donelerini kazanılmış hakkın kapsamı içinde düşünmek maddi zarar hesabına ilişkin kuralara ters düşer.
Somut olayda bozma öncesi 8.6.2005 tarihli kararda davacıların maddi tazminat talepleri SSK’dan iş kazası sigorta kolundan gelir bağlanıp bağlanmadığı araştırılmadan ve SSK peşin sermaye değerleri düşülmeksizin 16.12.2004 tarihli hesap raporu doğrultusunda kabul edilerek davacı eş Ayşe için 27.771.33 TL sigortalının kızı Semra için 2.463.80 TL oğlu Ramazan için 2.463.80 TL, kızı Tülay için 3.219.97 TL, kızı Sonay için 5.249.27 TL ve kızı Zinet için 6.449.48 TL maddi tazminata hükmedilmiş karar sadece davalı işveren tarafından temyiz edilmiştir. Bozma sonrası yapılan yargılamada ise,yukarıda izah edilen kurallara aykırı olarak, ilk karara esas alınan bilirkişi raporunda belirlenen maddi zarardan SSK taralından bağlanan peşin sermaye değerleri düşülerek hükümde belirtildiği üzere bir kısım davacılar yönünden maddi tazminat taleplerini reddine bir kısım davacılar yönünden ise kabulüne karar verilmiştir. Mahkemenin, belirtilen bu maddi ve hukuksal olguları dikkate almadan karar vermesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
Öte yandan, davacı Sonay 18.3.1987 doğumlu olup 25.7.2005 tarihinde evlenmesine rağmen bilirkişi tarafından ortalama evlenme çağına göre 22 yaşının bitimine kadar, Tülay 16.12.1984 doğumlu olup 25.6.2004 tarihinde evlenmiş olmasına rağmen aynı şekilde 22 yaşın bitimine kadar destek hesabı yapılması da doğru değildir.
Yapılacak iş hüküm tarihine en yakın tarihte belli olan veriler ( asgari ücretteki artışlar veya toplu iş sözleşmesinin getirdiği olanaklar ) ve davacılar Sonay ve Tülay yönünden evlilik tarihi itibariyle destek alma süreleri sona ereceğinden evlenme tarihine kadar maddi zarar hesabı yapılarak ve hüküm tarihline en yakın tarihteki SSK tarafından bağlanan gelirlerin peşin sermaye değerleri düşülerek yeniden hesap raporu almak, alınan hesap raporundaki miktar bozmadan önce belirlenen tazminat miktarından fazla olduğu takdirde, bozmadan önceki kararda belirlenen miktarı geçmemek üzere karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde tarafların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli. hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde taraflara iadesine, 24.12.2009 gününde oybirliğiyle karar verildi.