Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik ve İşe İade Davaları

İş Kanununun 22 inci maddesi, çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshini düzenlemiştir. Bu madde ile amaçlanan, kanunda belirli koşulların oluşması durumunda işverene çalışma koşullarında esaslı değişiklik yapma yetkisinin tanınmış olması nedeniyle, belirli olumsuz koşulların var olması durumunda, işçinin sözleşmesinin doğrudan feshedilmesi yerine, çalışma koşullarında belirli değişiklikler yapılması suretiyle, iş ilişkisinin devamının sağlanmasıdır.
İşveren çalışma koşullarında değişiklik yapmak istediğinde bunu yazılı olarak işçiye bildirecektir. İşçi çalışma koşullarında yapılan değişikliği kabul ettiğini yazılı olarak altı iş günü içerisinde işverene bildirmek zorundadır. İşçi değişiklik önerisini kabul etmezse, işveren değişiklik isteğinin nedenini yazılı olarak açıklamak ve bildirim sürelerine uymak kaydıyla, iş sözleşmesini feshedebilir. İşveren, iş sözleşmesini başka geçerli bir nedene dayanarak da feshedebilir. Bu durumda işçi, iş güvencesi hükümlerinde istifade ederek, feshin geçersizliğini iddia edebilir. 9. Hukuk Dairesi 06.12.2004 Tarih ve 2004/7178 E. ve 2004/26665 K. sayılı kararında, işçinin rızası olmaksızın görev yerleri değiştirilen işçilerin yeni görevlerini kabul etmemeleri üzerine işveren tarafından hizmet akitlerinin feshedilmesini yasaya uygun bulmamıştır. Anılı kararın gerekçesinde; “…Davacının hizmet sözleşmesinin 2-4.09.2003 tarihlerinde devamsızlık yaptığı gerekçesi ile feshedildiği davalı tarafça savunulmuş ise de; güvenlik görevlisi olarak çalışan davacı ve bir kısım arkadaşlarının ücretsiz izin dönüşü görev yerlerinin sevkiyat ve temizlik birimlerinde çalıştırılmak üzere değiştirilmek istendiği, davacı ve arkadaşlarının bu hususu kabul etmedikleri, bunun üzerine 01.09.2003 tarihinde fiilen işlerine son verildiği , davacı tarafın 02.09.2003 tarihinde Bölge Çalışma Müdürlüğüne müracaatta bulunduğu, bu tarihten sonra tutulan devamsızlık tutanaklarına itibar edilemeyeceği , keza 01.09.2003 tarihinde yapılan feshin geçerli bir nedene dayanılarak yazılı yapılmadığı anlaşılmakla davacının davasının kabulüne karar vermek gerekir …” hususları belirtilmiş ve Yerel Mahkeme kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.
Çalışma koşullarında yapılacak değişiklikler, geçmişe etkili olarak yapılamaz. Buna karşılık belirli süreli bir iş sözleşmelerinde, işverenin çalışma koşullarında değişiklik yapma hakkı olamayacağından, bu sebeple sözleşmeyi feshetme hakkı da olamayacaktır.