T.C.
YARGITAY
13. HUKUK DAİRESİ
Esas No.
2011/6735
Karar No.
2011/9067
Tarihi
09.06.2011
İLGİLİ MEVZUAT
1475-İŞ KANUNU (İK)/14
KAVRAMLAR
TAZMİNAT
TACİR DAVALILAR
BELEDİYENİN SORUMLULUĞU
ÖZET
TACİR OLAN DAVALILARIN ÇALIŞTIRDIKLARI İŞÇİLERİN FİİLİ İŞÇİLİK DIŞINDA SAİR TAZMİNAT HAKLARINDAN SORUMLU OLACAKLARINI BİLEBİLECEK DURUMDA OLDUKLARI ANCAK, DAVACI BELEDİYENİN DE ASIL İŞVEREN DURUMUNU MUHAFAZA ETMESİ NAZARA ALINDIĞINDA DOĞAN ZARARLARDAN TARAFLARIN YARI YARIYA SORUMLU OLDUĞUNUN KABULÜ GEREKİR. O HALDE MAHKEMECE, DAVALILARIN BU İLKELER ÇERÇEVESİNDE SORUMLULUKLARININ BELİRLENMESİ GEREKİRKEN, AKSİ DÜŞÜNCELERLE YAZILI ŞEKİLDE HÜKÜM TESİSİ USUL VE YASAYA AYKIRI OLUP, BOZMA NEDENİDİR. DAVACI VEKİLİ, KARAR TARİHİNDEN SONRA VERDİĞİ 7.4.2011 TARİHLİ DİLEKÇEYLE DAVALI Ş. Y. ALEYHİNE AÇTIĞI DAVASINDAN FERAGAT ETTİĞİNİ BİLDİRDİĞİNDEN FERAGAT DİLEKÇESİ DEĞERLENDİRİLEREK SONUCUNA GÖRE KARAR VERİLMESİ İÇİN HÜKÜMÜN BOZULMASI GEREKİR.
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne kısmen reddine yönelik olarak verilen hükümün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı, davalıların belediyeye ait temizlik işinin yükleniciliğini yaptıklarını, yüklenici davalıların çalıştırdıkları işçilerin işçilik haklarından sorumlu olduklarını, davalıların çalıştırdığı işçi dava dışı M. T. isimli şahsın belediye aleyhine açtığı davada verilen karar uyarınca bu şahsa kıdem tazminatı olarak 7.781,76 TL ödediklerini bu miktardan davalı alt işverenlerin sorumlu olduğunu ileri sürerek, fazlası saklı kalmak üzere 7.781,76 TL’nin faiziyle birlikte davalılardan müşterek ve müteselsilen tahsilini istemiştir.
Davalılar K… İnş. Ltd. Şti., K. S. ve S… İmar İnş. A.Ş., davanın reddini dilemiş, davalı Ş. Y., davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, alınan bilirkişi raporu benimsenmek suretiyle 1.004,63TL’nin davalılar K. S. ve S… İmar İnş. A.Ş.’den müteselsilen, 2.503,34TL’nin davalılar K… İnş. Ltd. Şti. ve S… İmar İnş. A.Ş.’den müteselsilen, 3.516,20 TL’nin davalı S… İmar İnş. A.Ş.’den tahsiline, davalı Ş. Y. hakkındaki davanın H.U.M.K.’nun 409/5. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ile davalılar K… İnş. Ltd. Şti. ve K. S. tarafından temyiz edilmiştir.
1-)Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacının tüm, davalıların ikinci bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-)Davacı, belediyeye ait temizlik işinin davalılarca üstlenildiğini, ihale şartnamesine göre, çalıştırdıkları işçilerin iş hukukundan doğan her türlü işçilik hakları ile ilgili tazminatlarından sorumlu olduklarını ileri sürerek eldeki davayı açmış olup, dava dışı işçinin eksik ödenen kıdem farkı alacağının tahsili için açtığı dava sonunda hesaplanan tazminatın iş bu eldeki davanın tarafı olan davacıdan tahsiline karar verildiği ve icra takibi sonunda da, davacı belediye tarafından ödendiği ihtilafsızdır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, işçiye ödenen bu tazminattan hangi tarafın veya tarafların ne oranda sorumlu olduklarına ilişkindir. Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle taraflar arasındaki sözleşme hükümlerine, aynı sözleşmelerden kaynaklanan uyuşmazlıkla ilgili verilmiş mahkeme kararları ve genel hukuk prensipleri dikkate alınarak bir sonuca gidilmelidir. Bu cümleden olarak, davacı ile davalılar arasında düzenlenen ve birbirine benzeyen sözleşmelerin “Mali Hükümler” ve “İşçi Ücretleri” başlığını taşıyan hükümlerinde; “… Yüklenici sözleşme tarihi öncesi çalışmalarından dolayı mahkeme kararları ve benzeri durumlardan doğacak Belediye ile ilgili işçi alacaklarından sorumlu olmayacaktır.” ve yine “… Her türlü vergi, harç, resim ve işçilerin SSK primleri, SSK mevzuatından doğan alacakları yükleniciye aittir.” şeklinde düzenlemeler yapılmıştır. Sözleşmelerin diğer, yapılacak hizmetler, işçi ve araç sayısı, cezai hükümler, personel kılık kıyafet ve mesai saatleri, belediyenin temizlik uygulaması, denetim esasları, fiyat farkları, başlıklı hükümleri incelendiğinde, davacı belediyenin çalıştırılacak işçiler ile ilgili işe başlama, çalışma koşulları, denetleme, mali haklarının ödenmesi ve hatta iş sözleşmelerinin sonlandırılması ile ilgili denetim ve kontrolün tamamen elinde bulundurduğu, davalı yüklenicinin işçilere yapacağı mali hakları asgari ücretli işçi analizi raporuna göre ödemesinin belirlendiği görülmektedir. Yine, aynı sözleşmeden kaynaklanan ve işçilerin iş mahkemesinde açtığı benzeri davalarda, belediye ile yükleniciler arasında sözleşmelerin asıl işveren-alt işveren ilişkisi olmayıp muvazaa olduğu sonucuna varılmış ve benzeri kararlar derecattan geçerek kesinleşmiştir. Taraflar arasındaki sözleşme hükümlerinde işçilere işçilik hakları ile ilgili SSK mevzuatından doğan hakları ve fiili çalışmaları ile ilgili ödemelerin nasıl yapılacağı düzenlendiği halde, işçilerin iş akitlerinden doğacak tazminattan hangi tarafın ne oranda sorumlu olduğu hususunda bir düzenlemenin bulunmadığı görülmektedir.
Tüm bu açıklamalardan sonra; tacir olan davalıların çalıştırdıkları işçilerin fiili işçilik dışında sair tazminat haklarından sorumlu olacaklarını bilebilecek durumda oldukları ancak, davacı Belediyenin de asıl işveren durumunu muhafaza etmesi nazara alındığında doğan zararlardan tarafların yarı yarıya sorumlu olduğunun kabulü gerekir. O halde mahkemece, davalıların bu ilkeler çerçevesinde sorumluluklarının belirlenmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
3-)Davacı vekili, karar tarihinden sonra verdiği 7.4.2011 tarihli dilekçeyle davalı Ş. Y. aleyhine açtığı davasından feragat ettiğini bildirdiğinden feragat dilekçesi değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi için hükümün bozulması gerekir.
SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) numaralı bentte yazılı sebeplerle davacının tüm, davalılar K… İnş. Ltd. Şti. ve K. S.’in ikinci bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) ve ( 3 ) numaralı bentte açıklanan sebeplerle temyiz edilen hükümün BOZULMASINA, peşin alınan 50,60 TL. temyiz harcının istenmesi halinde davacıya iadesine, peşin alınan 95,00 TL temyiz harcının istenmesi halinde K. S.e iadesine, 9.6.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.